ලක්දිව කලබල - රාජාවලිය XXI

එහෙනම් අදත් පටන්ගමු එදා නතර කළ තැනින් :)

ඉතින් දෙවන මුගලන් රජතුමාගෙන් පස්සේ රජ කම ලැබුනේ ඔහුගේ පුත්‍රයා වෙච්ච කීර්ති ශ්‍රී මේඝවර්ණ (ක්‍රි. ව. 560 - 561) ට. මේ කාලයේදී මහානාග කියලා යුධ ඇමතියෙක් රුහුණේ ස්වාධීන පාලනයක් ගෙන යමින් හිටියා ලු. කීර්ති ශ්‍රී රජු රජවෙලා අවුරුද්දකට පස්සේ මේ මහානාග, රාජ්‍ය බලෙන් අල්ලාගෙන අවුරුදු තුනක් රජකම කරගෙන යනවා (ක්‍රි. ව. 561 - 564). ඔහු මෞර්ය වංශයේ කෙනෙක් නිසා නැවතත් රජකම මෞර්ය වංශිකයින් අතට යන්නේ එහෙමයි. ඔහු ඒ වන විටත් මහළු වියේ පසු වුනු කෙනෙක් හින්දා ඉක්මනින්ම මහානාග මරණයට පත්වෙනවා. ඉන්පස්සේ රජකම ලැබෙන්නේ ඔහුගේ බෑනා වන පළමු අග්බෝ ට (ක්‍රි. ව. 564 - 598). ඔහු ඉතාමත් සාමකාමීව පාලනය ගෙන ගියපු කෙනෙක්. ඒ කාලයේ හිටියලු "සක්දාමල, අසක්දාමල, දැමී, බෑබිරී, දළබිසෝ, අනුරුත්, දළගොත්, දළසල, කිත්සිරි, පරවඩු, සූරියබාහු, කසුප් කොටඈපා" යනුවෙන් මහා කවීන් දොළොස් දෙනෙක්.  ඔවුන් විසින් ලියපු පොත් පත් විශාල ප්‍රමාණයක් පසු කාලෙකදී දකුණු ඉන්දියානු ආක්‍රමණිකයන් අතින් විනාශ උනාලු.

පළමු අග්බෝ ගෙන් පස්සේ රජකම ලැබෙන්නේ ඔහුගේ සොහොයුරියගේ පුතා (බෑනා) වන දෙවන අග්බෝ ට (ක්‍රි. පූ. 598 - 608). දෙවන අග්බෝ රජතුමාත් පළමු අග්බෝ වගේම ඉතාමත් සාමකාමිව රට පාලනය කරන ගමන් රට සශ්‍රික කරන්න කටයුතු කළා ලු. කන්තලේ වැව සහ ගිරිතලේ වැව කරෙව්වේ මෙතුමා. ඒ වගේම ථූපාරාමය ප්‍රතිසංස්කරණය කිරීම ඇතුළුව බුදු සසුනේ උන්නතියට සෑහෙන වැඩ කොටසක් කළා ලු.

ථූපාරාමය ප්‍රතිසංස්කරණ නිමා වන තෙක් එහි නිධන් කර තිබූ බුදුන්ගේ දකුණු අකු ධාතුව ලෝවාමහාපායේ තාවකාලිකව තැන්පත් කළා ලු. දෙවන අග්බෝ රජතුමාගෙන් පස්සේ රජකම හිමි කර ගන්නේ ඔහුගේ අසිග්ගාහක පදවිය දැරූ සංඝතිස්ස විසින්. ඔහු දෙවන අග්බෝ රජුගේ මස්සිනා කෙනෙක් නිසා නීතියෙන් රජ කමට හිමි කමක් නැහැ. මේ නිසා එයට විරුද්ධ වෙන මුගලන් නම් සේනාපති, කැරළි මෙහෙයවා, සංඝතිස්ස රජවී වසරක් යන්නටත් කලින් ඔහුව රජකමින් පහ කරන්න කටයුතු කරනවා. ඉන්පස්සේ ඔහු මුගලන් III (ක්‍රි. ව. 608 - 614) නමින් රජ වෙනවා. මේ කැරැල්ලේදී සංඝතිස්ස රජුගේ සේනාධිපති, රජුට ද්‍රෝහී වෙලා මුගලන්ට සහය උනා ලු. පස්සේ කාලෙක මුගලන් රජු ඔහුට මලය රටේ පාලනය භාර දුන්නත් කවදා හරි ඔහුටත් ද්‍රෝහී වෙයි කියන බය නිසා ඔහුගේ අත් පා කපා දමන්න කටයුතු කළාලු. මේ සිද්ධිය නිසා ඔහුගේ පුත්‍රයා වන "ශිලා මේඝවර්ණ" මුගලන් රජුගෙන් පළි ගන්න සැලසුම් කරමින් හිටියා ලු. ශිලා මේඝවර්ණ තමයි මුගලන් රජුගේ අසිග්ගාහක පදවිය දරලා තියෙන්නෙත්. ඒ අතරේදී ඔහුට එකතු උනාලු සංඝතිස්ස රජුගේ පුත්‍රයා ජෙට්ඨතිස්ස ත්. දෙන්නම එකම අරමුණ තියන දෙන්නෙක් නිසා දෙන්නම එකතු වෙලා මුගලන් රජුට විරුද්ධව සටන් සැලසුම් කරනවා.

අවසන් සටන මෙහෙයවලා එයින් ජයග්‍රහනය කරන ශිලා මේඝවර්ණ, රජකම බාර දීම සඳහා ජෙට්ඨතිස්ස ට ඇරයුම් කරනවා. එකාට එකා ද්‍රෝහී වෙච්ච කාලයක් නිසා ජෙට්ඨතිස්ස මේ ආරාධනාව ගැන සැක කරලා රජ කම බාර නොගෙන සැඟවෙනවා. ඉතින් ඊ ළඟ රජතුමා හැටියට ඔටුනු පැළඳුවේ මේ ශිලා මේඝවර්ණ රජතුමා (ක්‍රි. ව. 614 - 623). ඔහුගෙන් පසුව රජකම හිමි වුනේ ඔහුගේ පුත් තුන්වන අග්බෝ ට. තුන්වන අග්බෝ රජ වෙලා වසරක් යන්නත් කලින් සැඟවිලා ඉඳපු ජෙට්ඨතිස්ස, ඔහුට විරුද්ධව කැරලි අරඹනවා. අග්බෝ රජතුමා දිවි ගලවා ගැනීමට ඉන්දියාවට පලා යන නිසා ජෙට්ඨතිස්ස ජයග්‍රහණය කරනවා. ජෙට්ඨතිස්ස/දෙටුතිස් III රජතුමාට රජකම් කරන්න ලැබෙන්නේ  වසරක පමණ කාලයක් පමණයි (ක්‍රි. ව. 623 - 624). ඒ, ඉන්දියාවෙන් සේනාවක් රැගෙන එන තුන්වන අග්බෝ රජතුමා ජෙට්ඨතිස්ස රජතුමාට විරද්ධව සටන් අරඹන නිසා. ජෙට්ඨතිස්ස රජතුමා යුද්ධය අතරතුරේම සිය දිවි නසා ගත්තා කියලා තමයි කියන්නේ.

ඉතින් ඔය විදිහට තුන්වන අග්බෝ රජතුමා නැවත රාජ්‍යත්වයට පත් වෙලා අවුරුදු 16 ක් (ක්‍රි. ව. 624 - 640) රජකම් කරනවා. ඔය අතරේ මේ රජතුමාට තවත් සතුරු කරදරයක් ඇති වෙනවා. ඒ, කලින් ඉඳපු  ජෙට්ඨතිස්ස රජතුමාගේ ඇමතියෙක් වූ දාඨසිව ගෙන්.

දාඨසිව කරපු දේවල් ගැන අපි ඊ ළඟ ලිපියෙන් බලමු නේද? මේ කාලය වෙද්දී මේ වගේ කල කෝලාහල ඇරෙන්න වෙන දෙයක් තිබිලා නැහැ වගේ. දේශපාලන වශයෙන් ඉතාමත් අස්ථාවර කාලයක් තමයි මේ. මරාගැනිලි ඉවරයක්‌ නැහැ. එහෙනම් ඉතින් මීට වඩා සතුටුදායක යමක් කමක් තියන තවත් රාජාවලිය ලිපියකින් හමු වෙමු.