හතුරු මිතුරු දඹදිව තුරු - රාජාවලිය XXVI

ඔන්න එහෙනම් අලුත් අවුරුද්දේ හා හාපුරා කියලා දාන පළවෙනි රාජාවලිය ලිපිය. මේකෙත් ඉවරයක්‌ දකින්න එපාය.  එහෙනම් ළමායි කම්මැලි නැතුව පොත් අතට ගන්ඩලා...

                                                             ~~~~~~~~~~~~~~~

අපි අන්තිමට නතර කළේ නමවන අග්බෝ රජතුමා ක්‍රි. ව. 846 දී මිය ගියපු තැනින්. ඉන් පස්සේ රජකම ලැබෙන්නේ ඔහුගේ සහෝදරයා වන සේන (ක්‍රි. ව. 846 - 866) ට. සේන රජතුමාට "මහින්ද", "කස්සප" සහ "උදය" නමින් සොහොයුරන් තුන් දෙනෙක් හිටියා. යුව රජකම ලැබුණේ එයින් වැඩිමලා වෙච්ච මහින්ද ට. අනිත් දෙන්නාටත් ඇමති තනතුරු ලැබුණා.

එක දවසක් මේ රජතුමා අගනුවරින් පිට යද්දී පාලන කටයුතු බාර දීලා ගිහින් තියෙන්නේ බාලම මල්ලි උදය ට. හැබැයි මේ උදයට කවුරුත් නොදන්නා ප්‍රේම සම්බන්ධතාවයක් තිබිලා තියනවා නැන්දා කෙනෙක්ගේ දුවෙක් එක්ක. අවස්ථාවෙන් ප්‍රයෝජන ගත්ත උදය මොකද කළේ, වැඩ කටයුතු ඔක්කොම පැහැර හැරලා අර ප්‍රේමවන්තියත් එක්ක පොළොන්නරුවට පැනලා ගියපු එක. මේක ආරංචි වෙච්ච සේන රජතුමා තරහ ගන්නවා වෙනුවට කරේ බාල සොහොදරයා ගැන හොයන එක තමන්ගෙන් අතපසු උනා කියලා දුක් වෙච්ච එක. එහෙම හිතලා යුව රජ මහින්දව පොළොන්නරුවට යවලා ජෝඩුව නැවත ගෙන්වාගෙන ඉහළින්ම මංගල සාදයකුත් පවත්වනවා. ඒ වගේ හොඳ හිතක් තිබුණ රජෙක් තමයි සේන රජතුමා. ඒ වගේම ඔහු ආගමික කටයුතු වල නිරත වෙමින් දුප්පතුන්ටත් සැලකුවා ලු.

මේ අතරේදී තමයි පඬි දේශයෙන් සතුරු ආක්‍රමණයක් එල්ල වෙන්නේ. ශ්‍රී මාර ශ්‍රී වල්ලභ නම් රජතුමා ප්‍රමුඛ සේනාව ලක්දිව ආක්‍රමණයට පැමිණෙද්දී සිංහල සේනාවලට පසු බසින්න සිද්ධ වෙනවා. ඒකට ප්‍රධානම හේතුව රටට හොඳ පුහුණු සේනාවක් නොසිටීම. මේ නිසා සේන රජතුමා සටනින් පලා ගිහින් සැඟවෙනවා. යුවරජ මහින්දත් සතුරන් සමග සටනට ගොස් පැරදීගෙන එද්දී සතුරාට අසු වෙනවාට වඩා මිය යාම හොඳයි සිතන ඔහු ඇතු පිට සිටිද්දීම තමන්ගේ අසිපතෙන් ගෙල සිඳ ගන්නවා. මේ බව අසා දුක් වෙන කස්සප කුමාරයා තනිව සටන් බිමට ගිහින් දක්ෂ විදිහට අසු හසුරවමින් සතුරන් සෑහෙන ප්‍රමාණයක් මරණයට පත් කරනවා. ඒත් වෙන කාගෙන්වත් උදව් නොලැබුන නිසා ඔහුත් පලා යනවා. ඒත් කොයි විදියකින් හරි ඔහුත් සතුරන් අතින් මිය යනවා.

හිතේ හැටියට අනුරාධපුරයේ වස්තුව කොල්ලකන  පාණ්ඩ්‍යයන් අවසානයේ සේන රජු සමග මිතුරු වෙන අදහසින් ඔහු ඒ වෙද්දී සැඟවිලා හිටපු දෙගම්මුව කියන ගමට සාම දූතයන් යවනවා. අපරාදේ කියන්න බෑ සේන රජතුමාත් ඔවුන්ව පිළිඅරගෙන පඬි රජතුමාට තෑගි බෝගත් දීලා තමා පිටත් කරන්නේ. මේකෙන් සතුටු වෙන පඬි රජතුමා රාජ්‍ය නැවතත් සේන රජතුමාට දීලා ලංකාවෙන් පිටත් වෙනවා (හැබැයි පැහැරගත් වස්තුවත් අරගෙනම). ඔන්න ඔහොමයි හතුරෝ මිතුරෝ උනේ.

සේන රජතුමා නැවතත් රට ගොඩ ගන්න පටන් අරගෙන ඉතුරු වෙලා හිටපු උදය කුමාරයට දකුණු ප්‍රදේශය පවරලා ඔහුව පිටත් කරලා ඇරියත් මගදී ලෙඩ වෙන ඔහුත් මිය යනවා. ඉතින් ක්‍රි. ව. 866 දී සේන රජතුමාත් මියගියාට පස්සේ රජකම හිමි වෙන්නේ කස්සප කුමාරයාගේ වැඩිමල් පුතා, එහෙම නැත්නම් සේන රජතුමාගේ බෑනා ට. ඔහුගේ නමත් සේන. ඒ නිසා ඔහු සේන II (ක්‍රි. ව. 866 - 901) නමින් රජ වෙනවා.

දෙවන සේන රජතුමා යුව රජ තනතුර දුන්නේ ඔහුගේ මල්ලි මහින්දට. සේන රජතුමාගේ පුතාට භාර්යාව වෙන්නේ යුවරජ මහින්දගේ දියණිය. රජතුමාගේ හිතට ලොකුවටම වද දීපු ප්‍රශ්නයක් තමයි පළමු සේන රජුගේ කාලයේ පාණ්ඩ්‍යයින් කරපු කොල්ල කෑම. මේකට පළිගන්න සැලසුම් කර කර ඉන්න අතරෙදි තමයි පඬි රජතුමා, ඔහුගේ පුතා වෙච්ච වරගුණවර්මන් කුමාරයව රටින් පිටුවහල් කරන්නේ. ඒ කුමාරයා ඇවිත් ගොඩබහින්නේත් ලංකාවට. ඉතින් වෙච්ච දේ පැහැදිලියිනෙ දෙන්නම එකතුවෙලා මාර ශ්‍රී පඬි රජතුමාට වැඩක් දෙන්න සැලසුම් කරනවා. ඒ සැලසුම ඒ ආකාරයෙන්ම ඉෂ්ට කරගන්නත් පුළුවන් වෙනවා. පඬි රටේ සිහසුන වරගුණ කුමාරයට පවරා දීලා ඒ නගරත් කොල්ල කාගෙන මෙරටින් ගෙනගිය වස්තුවත් නැවත ලබාගෙන අපේ සිංහල සේනාව නැවත ලක්දිවට එනවා.

දෙවන සේන රජතුමා මිය ගියාට පස්සේ රජ වෙන්නේ ඔහුගේ සොහොයුරෙක් වන "උදය  II " (ක්‍රි. ව. 901 - 912). යුවරජ මහින්ද රජ නොවුනේ ඇයි කියලා හරියටම පැහැදිළි නැහැ. උදය රජුගෙන් පස්සේ රාජ්‍ය හිමි උනේ "කාශ්‍යප IV" (ක්‍රි. ව. 912 - 929) රජුට. ඔහු දෙවන සේන රජතුමාගේ පුත්‍රයා බවට මතයක් තියනවා. මේ කාශ්‍යප රජතුමා යුවරජ කම දුන්නේ ඔහුගේ පුතා (ඔහුත් කාශ්‍යප) ට. රුහුණේ පාලනයත් පුතාට බාර දෙන්න හදද්දී ඒ වෙද්දී රුහුණේ ඉඳපු මිහිඳු කුමාරයා ඒකට විරුද්ධව සටනට ආවලු. අන්තිමේ ඒ සටන් නැවතිලා තියෙන්නේ සංඝරත්නය මැදිහත් උනාම. කොහොමහරි කාශ්‍යප රජතුමා තමන්ගේ දියණිය මිහිඳු කුමාරයට පාවා දීලා රුහුණේ පාලනයත් ඔහුටම බාර දුන්නලු. බුදු සසුනට සංග්‍රහ කරමින් ආරෝග්‍ය ශාලා ආදිය තනවමින් හොඳින් රජකම් කරපු හතරවෙනි කාශ්‍යප රජුගෙන් පස්සේ රජ උනේ ඔහුගේ පුත් "කාශ්‍යප V" (ක්‍රි. ව. 929 - 939).

ඊට පස්සේ උන දේවල් අපි ඊ ළඟ ලිපියෙන් බලමු නේද?