මැමත් කේව්

මැමත් කේව් පිහිටල තියෙන්නේ හඳ අල්ලපු රටේ "කෙන්ටකි" ප්‍රාන්තයේ. කියන විදියට නම් මේක තමයි ලෝකේ ලොකුම / දිගම, පොළව යට පිහිටි (අන්ඩර් ග්‍රවුන්ඩ් :) හිරි ගල් ගුහාව. මේකට "මැමත් කේව්" කියල නම වැටිලා තියෙන්නෙත් ඔය විශාල කම හින්දලු (අලි ගුහාව කියන තේරුම වෙන්න ඇති).

"මැමත්" දන්නවා නේද? අර අයිස් ඒජ් ෆිල්ම් එකේ හිටපු අලියා. උන්ට කියන්නේ මැමත් ලා කියලනේ. ඉතින් මේ කියන ගුහාව බලන්න යන්න මටත් අවස්ථාවක් ආවා....ඉතින් මං හිතුවා ඒ ගැන විස්තර ටිකක් කිව්වොත් හොඳයි කියලා.

මේ ගුහාව පිහිටලා තියෙන්නේ සම්පුර්ණයෙන් ම පොළව යට. ඒකේ දිග හැතැප්ම 367 ක් ලු. ඉතින් හිතා ගන්නකො සයිස් එක. මේක හැදිලා තියෙන්නේ "හිරි ගල්" එහෙම නැත්නම් "ලයිම් ස්ටෝන්" වලින්. මේ රටේ ඔය හිරිගල් කියන ජාතිය බහුල යි නේ. ඒ නිසා මේ වගේ ගුහා ගොඩක් පිහිටලා තියනවා. ඇතුලට ගිහින් බැලුවම හිතා ගන්නත් බැහැ මෙහෙම නිර්මාණයක් කොහොම හැදුනද කියලා. ඒක හරියට පොළව යට පිහිටි ගංගා, කඳු, තැනිතලා, නිම්න වලින් සමන්විත වෙනමම ලෝකයක් වගේ.

 "ටොම් සෝයර්" පොත කියවල තියන අයට මතක ඇති නේද ටොම් සහ බෙකී අතරමං වෙච්ච ගුහාව ගැන. මෙන්න මේ වගේ ගුහාවක් ගැන තමයි ඒ පොතේ කියන්නේ. හපොයි..මේ ගුහාවේ අතරමං උනොත් ඉතින් දෙයියන්ගේම පිහිට තමයි. මොකද මේ ගුහාවේ තට්ටු 5 ක් තියනවා. යටම තට්ටුව ගඟක්.

පේනවා නේද වහලේ ඉඳං එල්ලෙන කූරු වගේ ඒවා. කාලාන්තරයක් තිස්සේ කැල්සියම් කාබනේට් දිය උන වතුර බින්දු වහලෙන් කාන්දු වෙද්දී තමයි මේවා නිර්මාණය වෙන්නේ. ඉතින් මේ බොහොමයක් ගුහා තවමත් සක්‍රීය යි. ඒවා තවමත් වර්ධනය වෙනවා. මේ වගේ ගුහාවක් ඇති වෙන්න හේතු හොයල බැලුවම මට හම්බ උනේ මෙන්න මේ විස්තර.

මේ රටේ පොළවේ ගොඩක් වෙලාවට මතුපිට පස් තට්ටුවට යටින් හිරි ගල් ස්ථර තියනවා. ඉතින් වැස්ස වැටෙන කොට වැහි වතුර පස් වලින් කාන්දු වෙලා මේ හිරිගල් ස්ථර අතරට යනවා. මේ වැහි වතුරේ තියන ආම්ලික ගතිය නිසා හිරිගල් දිය කරගෙන වතුර ටික පහලට බහිනවා. හිරි ගල් ස්ථර දිය උන තැන් වල ගුහා විදියට විශාල හිඩැස් හැදෙනවා. මෙතනට ගියොත් ඒ සංසිද්ධිය ලස්සනට බලා ගන්න පුළුවන්.  මේ පහළට බහින වතුර වලින් තමයි යටම තට්ටුවේදී ගංගාවක් හැදෙන්නේ.

ඉතින් මේ වගේ ගුහා ගවේෂණය කරන එක හරිම අපූරු වගේම ටිකක් භයානක වැඩක්. කොයි මොහොතේ ඔළුවට උඩින් ගල් පෙරලෙයිද කියන්න බැහැ. මොනවා උනත් ගුහාව ඇතුල නම් හරිම ලස්සනයි. කඳු, නිම්න, ගංගා, පුංචි දිය ඇලි, මහා ආගාධ මේ හැම දේම තිබුනා ඒකේ. ඇතුලේ දාල තිබුන ලයිට් නිවලා "තිත්ත කළුවර" කියන දේ අත් විඳින්න අවස්ථාවකුත් ලැබුනා අපිට.

නරඹන්නන්ගේ පහසුව සඳහා අත් වැටක් සහිත කෘතීම පාරවල් හදලා තිබුනා. නැත්නම් ඉතින් මේ පහලින් තියනවා වගේ අගාධෙකට වැටිලා තමයි නවතින්න වෙන්නේ. මේ පාරවල් හදපු මිනිස්සු කොච්චර දුකක් වින්දද කියලා හිතා ගන්න පුළුවන්.

මෙහෙම ඒවා ලංකාවේ තියනවද කියල නම් මම දන්නේ නැහැ. මම අහල නම් නැහැ. සමහර විට තියනවත් ඇති අපි දන්නේ නැති උනාට.