මරුසිරා අක්කා

මගේ කැම්පස් ජීවිතේ මම හතරවෙනියට හිටපු බෝඩිම හැඳින්නුවේ "වලි බෝඩිම" කියලා. නම වගේ තමයි වැඩත්. ඒක අසූ හාර දාහට වලි යන බෝඩිමක් . කොටින්ම කියනවනම් කැම්පස් එකේදි ලැබුන අත්දැකීම් සම්භාරේට වඩා වැඩි අත්දැකීම් ගානක් ඔය බෝඩිමේ දි ලැබුණා :) මේ වලි දිහා බලා ගෙන ඉන්න එකත් එක්තරා විදියක ආතල් වැඩක්. හැබැයි ඉතින් වලියට සම්බන්ධ නොවෙන තාක් විතරයි. කොනක් හරි ගෑවුනොත් නම් බඩුම තමයි, ආයේ ගොඩ එනවා බොරු. ගෙදර අයිතිකාරයොත් ඉන්නේ ටිකක් ඈත නිසා බේරන්න කවුරුවත් ඇත්තෙත් නැහැ.

මේ බෝඩිමේදි ත් මගේ කාමර සගයා උනේ මෙහෙමත් මුදලාලිලා කතාවේ හිටපු චාරු. තෝරු මෝරුන් ගේ වලි වලට යන්න බැරි නිසා අපි දෙන්නා හාල් මැස්සෝ දෙන්නෙක් වගේ පැත්තකට වෙලා ඔබ්සර්වර් මට්ටමේ තමයි හිටියේ. මොකද මේ බෝඩිමේ වැඩි හරියක්ම හිටියේ රස්සාවල් කරන අක්කලා. කැම්පස් ළමයිට හිටියේ අපි දෙන්නයි, තව යාළුවෙකුයි (ඉෂ්), ඔය මාතෘකාවේ ඉන්න මරුසිරා අක්කයි විතරයි.

මරුසිරා අක්කා ගැන කියනවනම් එයා තනියම කාමරේක බොහොම හයි ලෙවල් එකෙන් තමයි හිටියේ. පොදු භාණ්ඩ පරිහරණයක් ඇත්තෙම නැහැ. එයා වැරදිලා හරි හිනා උනොත් එදාට හම්බන්තොට ට වහිනවලු. බාත් රූම් එකට ගියොත් පැයකින් මෙහා එන්නේ නැහැ. හැබැයි අපේ අනිත් අක්කලා ටික නිකන් ඉන්නෙත් නෑ. එයා එනකන්ම දොරට මල්ටි බැරල් එල්ල කරනවා. ඊට පස්සේ දොර බිත්තියේ හැපෙන්න ඇරගෙන එලියට එන මරුසිරා අක්කා මල්ටි බැරල් වලට වඩා දරුණු වාග් ප්‍රහාරයක් එල්ල කරනවා දොර වටේ රැස් වෙලා ඉන්න සභාව ට . හොඳම වැඩේ කියන්නේ බෝඩිමේ ඉඳපු "ඩිල්" අක්කා   මරුසිරා අක්කා ගේ ලෙක්චරර් කෙනෙක් ලු. හැබැයි ලෙක්චරර් කියල නෑ අනිත් අයට බනින විදියටම තමයි එයා "ඩිල්" අක්කා ටත් බැන්නේ.


මරුසිරා අක්කට යාළුවො නම් හිටියෙම නැති තරම්. අළුතෙන් බෝඩිමට ගියපු මම, චාරු, ඉෂ් ඇරෙන්න අනිත් හැමෝම එයා එක්ක අවුලෙන් හිටියේ. දවසක් මහ රෑ මරුසිරා අක්කා මර බියෙන් කෑ ගහනවා ඇහිලා නිදිමතේ ම මොකද බලන්න ගියෙත් මම විතරයි. හැබැයි ඉතින් ගියපු මෝඩ කම මට තේරුනේ

ඇඳ උඩ නැගගෙන හිටපු මරුසිරා අක්කා, "අනේ නංගි මකුළුවෙක්" කියල  කිව්වහම :-|

සිංහල භාෂාවේ ශුද්ධ වචනත් මතක් උනා ඒ වෙලාවෙනම්. (ආ.. ඒවා වැඩි හරියක් ඉගන ගත්තෙත් මේ බෝඩිමේ හිටපු කාලේ තමයි. අක්කලගෙන් නම් නෙමෙයි. එහා ගෙදර අංකල් ගෙන්. ඒවා පසුවට :). ඇයි යකෝ..හොරෙක් වත් පනින්න ඕන එච්චර සද්දෙට කෑ ගහන්න .


මේ බෝඩිමේ අමාරුම කාරිය වෙලා තිබුනේ ඉස්සරහ දොරේ යතුර පරිහරණය කිරීම. කවුරු හරි බෝඩිම ඇතුලේ ඉන්නවනම් දොර ඇතුලෙන් යතුරු දාගෙන නේ ඉන්නේ. ඉතින් ඔය අතරේ තව කෙනෙක් ආවොත් ඇතුලේ ඉන්න කෙනා දොර අරින්න ඕන. හැබැයි ඇතුලේ ඉන්න කෙනා මරුසිරා අක්කා උනොත් නම් කොච්චර තඩි බෑවත් දොර නම් ඇරෙන්නෙ නැහැ. එදාට ඉතින් ගිනි වලි. ඕකම අනිත් පැත්තටත් උනා ඉතින්. කට්ටියම එකතු වෙලා මරුසිරා අක්කව එළියේ තියපු වෙලාවල් අනන්තයි. හැබැයි මායි චාරුයි මේ විකාරේ බලන් ඉන්න බැරුව ඩුප්ලිකේට් යතුරු දෙකක් කපා ගත්තට පස්සේ අනිත් අයත් ඒක අනුගමනය කරපු නිසා ඊට පස්සේ යතුරු වලි නැවතිලා ගියා.

කොහොම උනත් මේ බෝඩිමේ තිබුණ අසමගිය නම් අඩු උනේ නෑ. අන්තිමේදී ඔය අසමගිය පුපුරලා ගියේ බෝඩිමේ වැසිකිලියෙන්. කවුරුවත් ඉදිරිපත් උනේ නෑ ඒක සුද්ද පවිත්‍ර කොරන්න. අනිත් අයට බැරිනම් අපි මොකට කරනවද කියල තමයි කවුරුත් හිතුවේ. දැන් ඉතින් එන්න එන්නම ඒකෙ තත්වේ අසාධ්‍ය වෙනවා. පුදුම වැඩේ කියන්නේ අච්චර පොෂ් එකට හිටපු මරුසිරා අක්කත් ගානක් නැතුව ඕක පාවිච්චි කරපු එකනේ.

ඉතින් මේ වැඩේ හරි යන්නේ නැති නිසා කට්ටිය එකතු වෙලා (මරුසිරා හැර) අකාරාදී පිළිවෙලට (නෑ නෑ Aකාරාදී පිළිවෙලට) නම් ලිස්ට් එකක් හදලා ගැහුවා දොරේ. දැන් ඉතින් නම් ලිස්ට් එකේ පිළිවෙලට සතියට සැරයක් පිරිසිදු කිරීම කරන්න ඕන. අනේ අපේ චාරුවා තමයි මුලින්ම ඕකට අහු උනේ. නහයෙන් අඬ අඬ එයා උඩින් පල්ලෙන් වැඩේ කරලා නම ඉස්සරහින් කතිරෙකුත් දාලා ආවා . ඊට පස්සේ "ඩිල්" අක්කා. එයානම් බ්ලිචින් පවුඩර් වගයක් දාලා ලස්සනට වැඩේ කරලා තිබුණා. ඊ ලඟට ඉෂ්. ඔය විදියට සති කීපයක් කිසි අවුලක් නැතුව වැඩේ ගියා. ඊට පස්සේ බලද්දී මේක ආපහු අපිරිසුදු වේගෙන එනවා. සේදෙන පාටක් නැහැ. බලනකොට මරුසිරා අක්කා තමයි ලිස්ට් එකේ ඊ ලඟට ඉන්නේ. සතියක් බැලුවා. දෙකක් බැලුවා. ම්හු..වැඩේ හරි යන්නේ නැහැ.

ආපහු සභාව රැස් වෙලා මරුසිරා අක්කව අල්ලගත්තා.

ඉෂ් : මරුසිරා අක්කේ ඔයා දැක්කේ නැද්ද ලිස්ට් එකේ ඊ ලඟට ඉන්නේ ඔයා කියලා
මරුසිරා : මට වැඩ තිබුණා හරියට...කරන්න උනේ නැහැ..
ඩිල් අක්කා : ආ..එහෙනම් මේ වීක්‌ එන්ඩ් එකේ සෝදලා තියන්න
මරුසිරා : මට කැතයි අනේ 
ඊට පස්සේ එතන උද්ගත උන තත්වේ ගැන මම කියන්න ඕන නැහැනේ   . මායි චාරුයි කාමරේට රිංගලා දොර වහ ගෙන දොරට කන තියාගෙන හිටියා :) අන්තිමේදී වීක් එන්ඩ් එකේ වැඩේ කරන්න මරුසිරා අක්කා එකඟ වෙනවා ඇහුනා. හැබැයි ඉතින් ඒ වීක් එන්ඩ් එක එන්න කලින් දුම්මල ගහලාවත් බෝඩිමෙන් යවාගන්න බැරි (ඩිල් අක්කා කියන හැටියට) මරුසිරා බඩුත් පැක් කරගෙන බෝඩිමෙන් අයින් වෙලා ගිහින් තිබුණා.

ඉතින් ඔයාලා හිතනවා ඇති ඊට පස්සේ බෝඩිමේ වලි නවතින්න ඇති කියලා. හපොයි නැහැ :)

සයුරු මැදට බඹු අත හළ බිමයි සකී

සුනිල් රුවට පැහැයෙන් දුල පිලක             සිකී
උපන් මෙ බිම බැඳි අනුහස කිම්ද               සකී
විසල් තුසිතයෙන් ගෙන පස් පිඬක්            රැකී 
සයුරු මැදට බඹු අත හළ බිමයි                  සකී 

සුසිනිඳු වලා නිබඳව දඟ කරන                  එතී
නිල් කඳු 'තුර මැදුර කිම හද සදන               බැතී
බුදු බණ පහස විඳි ධා සඳ වෙසෙන           නිතී
දළදා මැදුර සෙවණයි මුළු දැයට                ඇතී

යාය ම පැසී විළසට රන් මසු ඇති                    රූ
නිල් කෙත උනේ කෙළෙසක මෙතරම් සොඳු   රූ
මිහි ගැබ නිදන පෙර අප විරුවන් රුහි              රූ 
කරලින් නැමෙන රන් කෙත් වතු කරයි          සරූ

නෙක වන් දිදී දිදුලන සුර පුරය                 මෙනී
මෙහි ඉපදුනේ කෙළෙසක ලෝ පතල        මිණී
මේ බිම වෙසෙන පින් සිත් වල පැහැය       දැනී
කළු ගල්, වයිරෝඩි රතු නිල් කැට ද            වුනී 


ප. ලි.
නීල සිකි පිලක පැහැයෙන් සදා දිදුලන්නේ,  මේ බිම ට බැඳි යම් අනුහසක් වේද? එසේය..මේ බිම නම්, මහ බඹු තුසිතයෙන් ගෙන රක්ෂා කළ පස් පිඬක් සයුර මැදට අත හළ නිසා ඉපදුනු සොඳුරු පින් බිමයි....

සිනිඳු වලාකුළු එතී දඟ කරන නිල් කඳු වැටි අතර ඇති, හද බැතියෙන් පුරවන මහ මැදුර කිම? ශ්‍රී සද්ධර්මස්කන්ධයේ පහස අන් කවරෙකුටත් වඩා හොඳින් නිබඳව විඳි දසන් සඳ, ශ්‍රී දන්ත ධාතුව වෙසෙන, මුළු දැයට සෙවණ දෙන දළදා මැදුරයි...

රන්මසු යායක් ඇතිරූ ලෙසට නිල් කෙත පැසෙන්නේ කෙළෙසද? දැයට දිවි දුන් විරුවන්ගේ රුහිරු, නිල් කෙතට සාරය දෙන බැවිනි...

නේක වර්ණයෙන් දිදුළන, සුර පුර සිහි කරවන, ලෝ පතල මිණි කැට මෙහි ඉපදුනේ කෙළෙසද? ලක් දෙරණේ වෙසෙන මනු සිත්වල පින් පැහැයෙන් හැඩ වී, කළු ගල් මිණි කැට වූ බැවිනි....

මා චණ්ඩාලියකී - රාජාවලිය VII

නැවතත් රාජාවලියට :) (මධු මල්ලිගේ නොතේරෙන කවි රික්වෙස්ට් එක පස්සට දාන්න උනාට තරහ වෙන්න එපා හොඳේ....උණක් හැදිලා තිබිලා යාන්තම් රිකවර් උනා විතරයි.)

                                             ~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~
අපි කලින් රාජාවලිය ලිපිය අවසාන කලේ දුටුගැමුණු රජතුමා (ක්‍රි. පූ. 161 - 137) ලඟින්. මී ළඟ ඔටුන්න හිමි කුමාරයා වෙලා හිටියේ අපේ "සාලිය" කුමාරයා බව කවුරුත් දන්නවා නේ. සාලිය කුමාරයා තමයි දුටුගැමුණු රජතුමාගේ එකම (නිත්‍යානුකුල) පුත්‍ර රත්නය. හැබැයි ඉතින් මේ කුමාරයා ඉතිහාසගත වෙන්නේ ශ්‍රේෂ්ට රජෙක් හැටියට නම් නෙමෙයි, රජ කම දෙවෙනි කොට පෙම් කළ ප්‍රේමවන්තයෙක් හැටියට.


"අශෝක මාලා" නම් අති සුරූපී චණ්ඩාලියකට පෙම් කළ කුමාරයා ට පිය රජතුමා ගෙන් අනතුරු ඇඟවීමක් ලැබුනලු  ඇය අග බිසව කර ගැනීමට අදහසක් ඇත්නම් රජ කමත් නොදෙන බවට. මේ කුල ප්‍රශ්නය අදටත් වඩා තදින් එදා තියෙන්න ඇති. ඉතින් කුමාරයා මොකද කළේ? රජ කම එපා කියපු එක. ඉතින් සිහසුනට වෙනත් උරුමක්කාරයෙක් හිටියේ දුටුගැමුණු රජතුමා ගේ මලනුවන් සද්ධාතිස්ස විතරයි. ඒ නිසා දුටුගැමුණු රජු ගේ මරණින් පස්සේ සද්ධාතිස්ස රජතුමා - ක්‍රි. පූ. 137 - 119 (බු. ව. 407 - 425) ට සිහසුන හිමි වෙනවා. ඔන්න ඔහොමලු රාජාවලියේ එක් වැදගත් සන්ධිස්ථානයක් ඇති වුනේ. දුටුගැමුණු රජුගේ දරුවන් වෙනුවට සද්ධාතිස්ස රජුගේ දරුවන්ගෙන් ඇති වෙන පරපුර හෙළ රජ පෙළපත ට එක් වෙනවා.

සද්ධාතිස්ස රජතුමා දැහැමෙන් සෙමෙන් අවුරුදු 18 ක් රජ කළා ට පස්සේ රජකම උරුම වෙන්නේ ඔහුගේ  පුත්‍රයෙක් උන "ථුල්ලතනතිස්ස" රජතුමා (ක්‍රි. පූ. 119) ට. ඒත් පේනවා නේද, එතුමා රජ කරලා තියෙන්නේ අවුරුද්දකට අඩු කාලයක්. හරියටම කිව්වොත් මාසයකුත් දවස් ගානක්. හේතුව තමයි ඔහුගේම වැඩිමහල් සොහොයුරු "ලජ්ජිතිස්ස" ගෙන් මැරුම් කන්න සිද්ධ වීම. සද්ධාතිස්ස රජු ගේ මරණින් පස්සේ ථුල්ලතනතිස්ස රජ වෙන්නේ සංඝයාගේ අනුදැනුම සහ අනුග්‍රහය ඇතුව. ඒත් ඒ ක්‍රියාවට ඔහුගේ වැඩිමල් සොහොයුරා කොහෙත්ම කැමති වෙන්නේ නැහැ.  මේ නිසා ඔහු තමන්ගේම සොහොයුරු මරා රජ වෙනවා. මේ විදියට තමන්ගේ මල්ලි  මරා සිහසුන උදුරා ගත් ලජ්ජිතිස්ස රජතුමා (ක්‍රි. පූ. 118 -109)  අවුරුදු නවයක් රජකම් කර මිය යනවා.

ඉන් පස්සේ සිහසුන උරුම වෙන්නේ ඔහුගේ බාල සොහොයුරු "ඛල්ලාටනාග" රජතුමා (ක්‍රි. පූ. 109 - 104)  ට.   එතුමාගේ රාජ්‍ය කාලය අභ්‍යන්තර කුමන්ත්‍රණ වලින් පිරුණු අස්ථාවර කාල පරිච්චේදයක්. අවසානයේදී ඛල්ලාටනාග රජතුමා "මහාරත්ථක" නම් සෙනෙවියෙක් අතින් මැරුම් කන්නේ රජවාසළ කුමන්ත්‍රණයක ප්‍රතිඵලයක් විදියට.

ඒත් වැඩි දවසක් යන්න කලින්ම මේ සෙනෙවියාටත් මැරුම් කන්න සිද්ධ වෙන්නේ සද්ධාතිස්ස රජතුමා ගේ බාල පුත්, එහෙම නැත්නම් ඛල්ලාටනාග රජතුමා ගේ බාල සොහොයුරු "වට්ටගාමිණි අභය / වළගම්භා" අතින්. වළගම්බා රජු, මියගිය ඛල්ලාටනාග රජු ගේ බිසව වූ "අනුලා" දේවිය තම අග බිසව හැටියටත්, පුතු වූ "මහාචූලී මහාතිස්ස" පුත්‍රයෙක් හැටියටත්  බාරගන්නවා. ඒ එක්කම මතක් කරන්න ඕන එතෙක් කල් ඔහුගේ බිසව වෙලා හිටියේ "සෝමා" දේවිය බව. ඉතින් වළගම්බා රජු කළ මේ ක්‍රියාව හොඳ ක්‍රියාවක් උනත් ඒකෙන් සෝමා දේවියට සිද්ධ උනේ අසාධාරණයක්.

කොහොම නමුත්, තමන්ගේ සොහොයුරා මැරූ සෙනෙවියාගෙන් පළි ගෙන ඔහුගේ පවුලත් බාර ගෙන සිංහල රාජාවලිය නැවත හරි මගට ගත් වළගම්බා රජතුමාටත් වසරක් යන්නත් මත්තෙන් තවත් විශාල කරදරයකට මුහුණ දෙන්න වෙනවා. ඒ ගැන අපි ඊ ළඟ රාජාවලිය ලිපියෙන් කතා කරමු.

නාසා විසිතුරු

මිට දශක ගණනාවකට කලින් හඳ අල්ලපු රටේ විතරක් නෙමෙයි, ලෝකයේ එවකට බලවත් රටවල් කිහිපයකම ප්‍රධාන ඉලක්කය වෙලා තිබුණේ හඳ ඇල්ලීම කියලා කිව්වොත් මම හිතන්නේ මම වැරදි නැහැ. මේ  හීනය සඵල කර ගැනීමේ ආසාව නිසාම ඒ වටා ගොඩ නැගුණු තාක්ෂණික දියුණුව, තරඟකාරීත්වය (විශේෂයෙන්ම වසිලීස්සගේ රටත් එක්ක) මේ රටවල් වලට නව මුහුණුවරක් / පිබිදීමක් ගෙන දුන්නා. ඒ කාලේ ඇති වුනු සීතල යුද්ධයටත් මේ කාරණය දායක වෙන්න ඇති.

කොහොම නමුත් මේ ලිපියෙන් මම කියන්න යන්නේ හඳ ගැන කතා කරද්දී කතා නොකරම බැරි නාසා ආයතනය බලන්න ගිය ගමනක් ගැන. නාසා මධ්‍යස්ථාන කිහිපය අතරෙන් ෆ්ලොරීඩා ප්‍රාන්තයේ පිහිටි "කෙනඩි අභ්‍යවකාශ මධ්‍යස්ථානය" නරඹන්න තමයි අපිට අවස්ථාව ලැබුනේ. අක්කර ගානක විශාල ප්‍රදේශයක් පුරාවට ආයතනයේ ගොඩනැගිලි, ප්‍රදර්ශනාගාර, යානා අභ්‍යවකාශගත කරන ස්ථාන, ගබඩා, අභ්‍යවකාශ යානා ප්‍රවාහනය කරන වේදිකා වැනි අමුතුම මාදිලියේ වාහන සහ තවත් බොහෝ දේ විසිරිලා තිබුණා. මේවා බලන්න තැනින් තැනට අපිව අරගෙන ගියේ මෙන්න මේ වගේ බස් රථ වලින්.

ඇතුල් වෙන දොරටුව

මේ පහළින් තියෙන්නේ ඔවුන්ගේ ප්‍රධාන ගොඩ නැගිල්ලක්. ඒක ඇතුලටනම් සාමාන්‍ය ජනතාවට යන්න දෙන්නේ නැහැ. ඔය බිල්ඩිමේ ඇඳලා තියන කොඩිය තමයිලු විශාලම පින්තාරු කළ ඇමරිකන් කොඩිය.

ඇතුලත භූමි දර්ශනයක්

ඔන්න මේ තමයි අපි දැකපු වැදගත්ම දේ. ඇපලෝ 18 මෙහෙයුම යටතේ අභ්‍යවකාශ ගත කිරීම සඳහා අවසානයට තැනූ සැටර්න් V යානාව. මේකේ සම්පුර්ණ පින්තුරයක් ගන්න එකනම් අමාරු වැඩක්.

ඉතින් මේක මේ ප්‍රදර්ශනයට තියල තියෙන්නේ හඳට ගිහින් ඇවිත් එහෙම නෙමෙයි. හඳට යන්න හිටපු ගමන කැන්සල් කරපු නිසා තමයි මේ යානය අපිට දැක බලා ගන්න ඉතුරු වෙලා තියෙන්නේ. හඳට ගියානම් මේ යානාවේ ඉතුරු වෙන්නේ යානයේ මුහුණ කොටස විතරයි. ඔය අපිට පේන කොටස් දෙක වගේ තවත් කොටස් ගණනාවක් හඳට යන අතරමගදී ගැලවිලා ඉවත් වෙනවලු  (පින්තුරේ පේන්නේ නැහැ සම්පුර්ණ කොටස් ටික). ඒ කොටස් භාවිතා කරන්නේ ඉන්ධන ගෙනියන්න. ඉතින් ඉන්ධන ඉවර වෙද්දී ඒ තෙල් ටැංකිත් උස්සගෙන යන එකේ තේරුමක් නැහැනේ. ඒ නිසා ඒවා අභාවකාශයට අත අරිනවලු.

ඉතින් ඇමරිකාව හඳ අල්ලන සිහිනය සැබෑ කර ගත්තේ ඇපලෝ 11 මෙහෙයුම යටතේ, 1969 ජුලි 20 වෙනිදා "නීල් ආම්ස්ට්‍රෝන්ග්" හඳ මත පා තැබූ ප්‍රථම මිනිසා බවට පත් වීමත් සමගම. ඒ වෙද්දී ඇමරිකාවෙන් වගේම රුසියාවෙනුත් මිනිසුන් රහිත යානා හඳට ගොඩ බස්වා තිබුනත් මිනිසෙකු හඳට ගිය ප්‍රථම අවස්ථාව තමයි මේ.   ඔහු සමග ගමනට එක් වුනු "එඩ්වින් ඕල්ඩ්‍රින්" දෙවනුවට සඳ මත පා තැබුවා. ඔවුන්ගේ අනෙක් ගමන් සගයා "මයිකල් කොලින්ස්" ට යානයෙන් එලියට එන්න අවස්ථාව ලැබුනේ නැහැ. ඔහුගේ කාර්ය භාරය උනේ අනිත් දෙන්නා පැමිණෙන තුරු යානයේ ඉඳගෙන චන්ද්‍රයාගේ කක්ෂය වටේ කැරකෙන එක.

මේ විදියේ කණ්ඩායම් 6 ක්, එනම් 18 දෙනෙක් හඳට යන්න වාසනාවන්ත උනා. එයින් හඳ මත පා තැබුවේ 12 දෙනයි. ඉතිරි 6 දෙනා ට පැවරුණේ මයිකල් කොලින්ස්  කරපු රාජකාරිය. අවසාන වතාවට මිනිසුන්ගේ හඳ ගමනක් සිද්ද උනේ 1972 දී (ඇපලෝ 17 මෙහෙයුම). ඉන් පස්සේ ඇපලෝ 18 අහෝසි කරාට පසු නැවත හඳේ පා තැබීමක් සිද්ධ වෙලා නැහැ. එක අතකට මෙච්චර වියදමක් දරලා අජීවී හඳේ පය තියලා නිකන්ම ආපහු එන එක තේරුමක් නැති වැඩක් කියලා හිතෙන්න ඇති.  ඔන්න ඔහොමලු ඉතින් මිනිසුන්ගේ හඳ ගමන අවසාන උනේ.

නාසා බලන්න යන අයට අවස්ථාව තියනවා ඔය විදියේ රොකට් සිමියුලේටරයක් ඇතුලට ගිහින් අභ්‍යවකාශ ගමනක අත්දැකීම කෘතිමව ලබා ගන්න. ඒකනම් ඇත්තටම ආස හිතෙන අත්දැකීමක්. ඒ වගේම යානයක් අභ්‍යවකාශගත කරන දවසක නම් ඒක නරඹන්නත් අවස්ථාව ලබා දෙනවාලු.

මට තවත් කියන්න ඕන වුනු කාරනාවක් තමයි මේ නාසා කෙනඩි ආයතනය ෆ්ලොරිඩා වල පිහිටවන්න හේතුව. බලන්නකෝ ඇමරිකා සිතියමේ ෆ්ලොරිඩා තියන තැන. ඔය තැඹිලි පාටට තියෙන්නේ ෆ්ලොරිඩා ප්‍රාන්තය. එකෙත් තුඩුව කොනේ මුහුදට ආසන්නයේ තමයි නාසා එක පිහිටලා තියෙන්නේ.

ඔය පිහිටීමට හේතු කීපයක් තියනවා. එකක් තමයි එතන සමකයට ආසන්නම තැනක් වීම. සමකය ආසන්නයේදී පෘතුවිය මතුපිට රේඛිය ප්‍රවේගය අනෙක් තැන් වලට වඩා වැඩියි නේ. ඒ නිසා අඩු ඉන්ධන ප්‍රමාණයක් යොදා ගෙන යානා වලට පෘතුවි ගුරුත්වයෙන් මිදෙන්න පහසු වෙන විදියට තමයි මෙතන තෝර ගෙන තියෙන්නේ.

ඒ වගේම මුහුද අයිනක් තෝරාගෙන තියෙන්නේ යානා අභ්‍යවකාශ ගත කිරීම් නිසා මිනිසුන්ට වෙන හානි අවම කරන්න. මුහුද අයිනේ ඉඳන් මුහුද පැත්තට බර වෙන්න යානාව නිදහස් (ලෝන්ච්) කරාම ඒක කඩා වැටුනත් වැටෙන්නේ මුහුදට.

දැන් ඔයාලට අහන්න පුළුවන් ඇයි එහෙනම් මිට සමාන්තරවම බටහිර වෙරළේ (කැලිෆෝනියා) පැත්තට වෙන්න මේක හදන්න බැරි උනේ මොකද කියලා. එතකොටත් පැසිෆික් සාගරේට බර වෙන්න යානා නිදහස් කරන්න පුළුවන් නේ. හැබැයි එහෙම කරොත් ලොකු පාඩුවක් වෙනවා. ඒ තමයි අර කලින් කියපු පෘතුවියේ භ්‍රමණය නිසා ලැබෙන ප්‍රවේගයෙන් ප්‍රයෝජනයක් ගන්න බැරි වීම. මොකද පෘතුවිය  කැරකෙන්නේ වාමාවර්තව. අපි පෙරදිග දිශාවට යානය නිදහස් කළොත් විතරයි ඒ ප්‍රවේගයෙන් වැඩක් ගන්න ලැබෙන්නේ. බටහිර පැත්තට නිදහස් කරන්න ගියොත් වෙන්නේ පාඩුවක්.

ඔන්න ඔය විදියට හොඳට හිතලා මතලා තමයි මේ ස්ථානය ඔය වැඩේට තෝර ගෙන තියෙන්නේ :)

ඔන්න එහෙනම් නාසා විස්තරේ අවසානයි....

ගොළු මුහුද සහ හැඩි දෙමළු - රාජාවලිය VI

පසු ගිය ලිපියෙන් අපි කතා කරේ ක්‍රි. පූ. 205 න් පසු කාලයේ ලක් දිව ඇති වෙලා තිබුණ දේශපාලනික තත්ත්වය ගැන. ඒ කාලය වෙද්දී අනුරපුර බලය අල්ලා ගෙන තිබුණේ චෝල ජාතිකයෙක් වුනු "එළාර". ඔහු ක්‍රි. පූ 205 දී අසේල රජු මරා බලය පැහැර ගෙන ක්‍රි. පූ 165 (බු. ව. 379) වන තුරු අවු. 40 ක් රාජ්‍ය කරනවා.

මේ අතර මාගම රජ කලේ "කාවන්තිස්ස" රජු බවත් කැලණියේ රජ කලේ "කැලණිතිස්ස" රජු බවත් අපි කිව්වා නේ. ඉතින් මේ කැළණිතිස්ස රජතුමා අතින් ඒ දවස්වල ලොකු පාප කර්මයක් වෙලා තියනවා. ඒ තමයි රහතන් වහන්සේ කෙනෙක් මරා මුහුදට දැමීම. මේ නුනුවණ ක්‍රියාවට හේතුව රජ බිසවගේත් රජුගේ සොහොයුරා (අරිය උත්තිය) ගේත් පෙම් පලහිලව්වුක් කියලයි කියන්නේ. අරිය උත්තිය, බිසවට ලියුමක් යැවීම සඳහා මහණ වෙස් ගත් මිනිසෙක් යොදා ගෙන තියනවා. ඔහු අනෙක් රහතන් වහන්සේලාත් එක්කම දානය වෙලාවේ රජ මැදුරට ඇතුළු වෙලා අර ලියුම දේවියට පේන විදියට බිම දැම්මලු. ඒත් ඒක රජුගේ ඇසට අහු වෙලා. ලියුම වැටිලා තියෙන්නේ කිසිම වරදක් නොකරපු සිල්වත් රහතන් වහන්සේ කෙනෙක් ආසන්නයෙන්. ඉතින් රජතුමා වරදවා වටහා ගත්තලු ලියුම මේ රහතන් වහන්සේ ලියපු එකක් කියලා. ඒ නිසා තමයි අර වගේ ක්‍රියා මාර්ගයක් අරගෙන තියෙන්නේ. මේ කතාව හරිද කියලා මම හරියටම දන්නේ නැහැ. දන්න කෙනෙක් ඉන්නවනම් නිවැරදි කරන්න.

ඉතින්  අපිට ඉතිහාසයේ අහන්න ලැබෙන දෙවන සුනාමිය ඇති වුනේ රජු ගේ මේ පාප කර්මය නිසා ලු. එවෙලේ ඇති වුනු මුහුද ගොඩ ගැලීම නවත්වන්න නම් රජ පවුලේ කෙනෙක් මුහුදට බිලි විය යුතු බව දයිවඥයන් කියා සිටියාම ඒ සඳහා එඩිතරව ඉදිරිපත් වුනේ රජුගේ දුවණිය වූ  "දේවී කුමරිය / විහාරමහා දේවිය". රට බේරා ගැනීම ට මුහුදට බිලි වුන දේවී කුමරිය රැගත් පුංචි ඔරුව පාවී ගොස් අවසානයේ සේන්දු වුනේ "කිරින්ද" වෙරළ ට. මේ රාජකීය ඔරුව ගැන මිනිස්සු දැනුම් දුන්නේ මාගම රජ කළ කාවන්තිස්ස රජතුමා ට. ඉතින් විහාරමහා දේවිය හරසරින් පිළිගත් රජතුමා ඇය තමන්ගේ බිසව කර ගන්න පසුබට උනේ නැහැ.

මේ රාජකීය විවාහයේ ප්‍රතිඵලයක් විදියට තමයි "ගැමුණු / ගාමිණි අභය" කුමාරයා සහ "සද්ධා තිස්ස" කුමාරයා මෙලොව එලිය දකින්නේ. ගැමුණු කුමාරයා ලැබෙන්න ඉඳිද්දී විහාරමහා දේවිය ට අපූරු දොළ දුකකුත් පහළ වෙලා තියනවා. එළාර රජුගේ අග්‍ර සෙන්පතියාගේ හිස සිඳ ඒ සඳහා පාවිච්චි කළ කඩුව සේදූ ජලය එම හිස මත සිට පානය කිරීමටත් ඒ අවස්තාවේදී අනුරාධපුරයෙන් ගෙනා පර නොවූ නෙළුම් මල් වලින් තැනූ මාලයක් පැළඳීමටත් ය. මේ දොළ සම්පුර්ණ කරන්න කැප වුනේ "වේළුසුමන" යෝධයා ලු. දමිළ සෙන්පතියා ට බොරළු මගක් දිගේ තමා ලුහු බැඳ ඒමට සළස්වා දුහුවිලි ඇවිස්සුණු පාර අයිනේ නැවතී සිට සෙන්පතියාගේ ගෙලට කඩුව අල්වා ගෙල සිඳ ඔහුගේ හිසත්, කඩුවත් නෙළුම් මලුත් රැගෙන හවස් වන විට මාගම ට පැමිණියා ලු.

ඉතින් මේ ගැමුණු කුමාරයා එසේ මෙසේ කෙනෙක් නොවන බව ඔය වගේ සිද්ධි වලින් පැහැදිළිව පෙනුනා. කුමාරයා ට අවු. 12 දී කාවන්තිස්ස රජතුමා දරුවන් දෙන්නාගෙන් පොරොන්දු 3 ක් වෙන්න කියලා ඉල්ලලා තියනවා. බත් ගුලි තුනක් සාදා "බුදු දහමට හෝ සංඝයා ට පිටු නොපාන බව " ට දිවුරා පළමු බත් ගුලිය බෙදා ගෙන කන ලෙසත් "දෙසොහොයුරන් අතර කිසි දින ගැටුමක් ඇති කර නොගන්නා බව" ට දිවුරා දෙවන බත් ගුලිය කන ලෙසත් ඉල්ලූ විට කුමාරවරු දෙදෙනා ම එය පිළිපැද්දා ලු. තුන් වන බත් ගුලිය සඳහා කළ ඉල්ලීම, එනම් "දමිළ රජු සමග සටන් නොවදින බව" පිළි ගන්න ගැමුණු කුමාරයා එකඟ වෙලා නැහැ. ඔහු බත් ගුලිය කෑම පසෙක තබා ඇඳට ගොස් වකුටු වී නිදන්න පටන් ගත්තා ලු. වකුටු වෙලා නිදන්නේ ඇයි දැයි විහාරමහා දේවිය විමසද්දී ඒකට දීලා තියෙන්නේ ලස්සන පිළිතුරක්...

"උතුරින් හැඩි දෙමළුත්...දකුණින් ගොළු මුහුදත් ඇති විට කොහොමනම් අත පය දිග හැර නිදා ගන්නද?"

ඔය විදිහේ ජාතික ආලයක්‌ ඇතුව ඇති දැඩි උන ගැමුණු කුමාරයා ට අවු. 16 වන විටම උවමනා උනේ එළාර සමග සටන් වදින්න. මේ අදහසට කාවන්තිස්ස රජතුමා අකමැති වීම නිසා හැම විටම පිය පුතු මතභේද ඇති උනාලු. අන්තිමේදී කුමාරයා නිවස අත හැර කොත්මලේ ප්‍රදේශය ට පැන ගියා ලු. ගෙදරින් පිට වෙසෙන කාලයේදීත් පියාට අපහාස කිරීම ට ගැහැණු ආභරණ යැවීම වැනි දේ කළ ගැමුණු කුමාරයා මේ හේතු නිසාම දුෂ්ට ගාමිණි හෙවත් දුටුගැමුණු ලෙස හැඳින්වුවා ලු. මොන තරම් අපහාස වින්දත් කාවන්තිස්ස රජතුමා ත් නිකන් හිටියේ නැහැ. අනාගතයේ දි තම පුත්‍රයා කරන්න යන යුද්ධය සඳහා සේනා සංවිධානය ත් රටේ ආර්ථික ස්ථාවර බව තහවුරු කිරීමත් ඔහු කරගෙන ගියේ ඉතාමත් නුවණැති විදියට.

මේ නිසා යුද්ධය ඇරඹෙන කාලය වන විට ගැමුණු කුමරුට ඉතා‍මත් ශක්තිමත් සේනාවක් ලැබී තිබුණා. මෙයට  කණ්ඩුල ඇතු සහ දස මහා යෝධයින් (නන්දිමිත්‍ර, ඝෝඨයිම්බර, වේළුසුමන, සුරනිමල, ලභිය වසභ, මහාසෝන, ථෙරපුත්තාභය, කඥචදේව, පුස්සදේව, මහාභරණ) ද ඇතුලත්. සංඝ රත්නයේ ආශිර්වාද සහ විහාරමහා දේවිය ගේ මග පෙන්වීම ඇතුව ආරම්භ කළ සටන අවසාන වෙන්නේ සිංහලද්වීපයේ පින් බිම වූ අනුරපුර රාජධානිය දශක 4 ක් දමිළයන් බාරයේ තබා ගැනීමට කටයුතු කළ එළාර රජුගේ මරණයෙන්. මේ ජයග්‍රහණයෙන් පසුව මුළු රට ම එක්සේසත් කළ රජු ලෙස අභිෂේක ලබන්නේ දුටුගැමුණු රජතුමා - ක්‍රි. පූ. 161 - 137 (බු. ව. 383 - 407).

යුධ ජයග්‍රහණයෙන් පස්සේ එතනින් නොනැවතුණු දුටුගැමුණු රජතුමා බුදු දහමේ උන්නතිය සඳහා  කටයුතු කළ අතර ලෝවාමහාපාය, රුවන් වැලි සෑය, මිරිස වැටිය වැනි අගනා නිර්මාණ ද කරවිය (රුවන්වැලි සෑයේ වැඩ නිම වීමට ප්‍රථම දුටුගැමුණු රජතුමා මිය ගිය අතර සද්ධා තිස්ස විසින් සුදු රෙදි ඇද සෑයේ වැඩ නිම වූ ආකාරයෙන් දුටුගැමුණු රජුට සෑය ප්‍රදර්ශනය කර ඇත).

ඉතින් ලක් ඉතිහාසයේ රන් අකුරින් ලියවුනු පරිච්චේදයක් මෙලෙස නිමා වෙද්දී ඉතිහාස ගත පෙම් පුවතක් සමගින් මී ළඟ රාජාවලිය ලිපියෙන් මුණ ගැහෙමු :)

ප. ලි. උඩම පින්තුරයේ තියෙන්නේ දුටුගැමුණු ධජය.